Geschreven in samenwerking met:
Johan Lambeck Bsc., IATF Senior Lecturer
Redactie:
drs. Ing. Eric Legdeur Msc, Owner-Manager EWAC BV

Revalidatie is een verzameling interventies die benodigd zijn als een persoon last heeft, of mogelijk last zal krijgen van beperkingen in het dagelijks functioneren als gevolg van ouderdom of een gezondheidsaandoening, inclusief chronische ziekten en afwijkingen, blessures of trauma. Revalidatie stelt individuen van alle leeftijden in staat om terug te keren naar hun dagelijkse levensactiviteiten, voor het vervullen van hun betekenisvolle levensrollen en om hun welzijn te maximaliseren. Revalidatie is een sterk op de persoon toegespitste gezondheidsbenadering die kan worden geleverd door ofwel gespecialiseerde revalidatieprogramma’s (gebruikelijk voor mensen met complexe behoeften), of kan worden geïntegreerd in andere gezondheidsprogramma’s of diensten, bijvoorbeeld eerstelijns zorg, geestelijke zorg en geriatrie. (bron: WHO)

Hydrotherapie apparatuur vervult een belangrijke rol in water gebaseerde revalidatie.

Creëer een veilige oefenomgeving met milde uitwerking

Hydrotherapie apparatuur helpt fysiotherapeuten en revalidatie experts om een water gebaseerde omgeving te creëren die veilig is om in te oefenen. Dit helpt therapeuten om de unieke eigenschappen van water optimaal te benutten:

  • Gereduceerde zwaartekracht
  • Warmte, hetgeen spierspanning vermindert en mobiliteit van gewrichten vergroot
  • Weerstand tegen beweging, waardoor oefeningen worden vertraagd
  • Vergroten van het centraal bloedvolume, waardoor het hart efficiënter gaat werken
  • Een onbalans effect, waardoor de romp-spieren worden versterkt
  • Sterke waterstromen kunnen helpen bij onderwater massage, maar ook bij balans en krachttraining

Therapeut en patient in hydrotherapie sessie
Therapeut en patient in hydrotherapie sessie

Wat is hydrotherapie?

Het gebruik van de gunstige effecten van water gaat meer dan 4000 jaar terug en is beschreven in de Romeinse, Griekse en zelfs Egyptische samenlevingen. Het is een gegeven dat Egyptische royalty baden namen in water met essentiële olieën en bloemen, en de Romeinen beschikten over publieke baden voor hun inwoners. Hippocrates, Griekse arts en grondlegger van het moderne medisch denken, schreef het baden in bronwater voor in geval van ziekte. Andere culturen met een lange historie in hydrotherapie zijn Japan en China, waarbij de Japanse hydrotherapie draaide om de Japanse warme bronnen genaamd “onsen”. Dit was lang voordat de Romeinen hun “Thermas” of badhuizen hadden uitgevonden.

Hydrotherapie is een gespecialiseerde vorm van fysiotherapie, waarbij water wordt gebruikt als een medium voor ondersteuning, weerstand en andere effecten die anders niet gebruikt kunnen worden buiten het water. Het kan gebruikt worden voor een wijd spectrum aan aandoeningen over een breed bereik van doelgroepen. Voorbeelden zijn artritis en hart-long revalidatie van volwassen individuen, maar ook rustgevende- en ontspanningsactiviteiten voor kinderen met celebrale parese (CP).

Hoewel hydrotherapie overeenkomsten heeft met zwemmen, is er één verschil waarbij het individu verondersteld wordt om oefeningen te doen in warm water. De temperatuur is normaal gesproken tussen de 28 en 32ºC. Dit is hoger dan in een normaal zwembad. De behandeling vindt normaal gesproken plaats in de fysiotherapie afdeling van een ziekenhuis, uitgevoerd door specifiek getrainde fysiotherapeuten. Ook andere bewegingsspecialisten, die getraind zijn om te werken in het water, kunnen de oefeningen toedienen

Complementair aan de reguliere fysiotherapie

In het verleden aangeduid als Hydropathie, kan Hydrotherapie gezien worden als een gespecialiseerde vorm van fysiotherapie, waarin water wordt toegepast om vergelijkbare verbeteringsdoelen te bereiken zoals:

  • lichaamsbalans
  • bewegingsbereik van de gewrichten
  • rompstabiliteit en flexibiliteit
  • bewegingscontrole
  • looppatronen
  • verminderde pijnervaring

Opwaartse kracht vermindert de zwaartekracht

Water biedt vele voordelen ten opzichte van andere methoden van revalidatie. De opwaartse kracht vermindert de zwaartekrachtervaring zodat mensen met spierverlies of verminderde spiercontrole in staat zijn om hun ledematen te bewegen terwijl zij in sommige gevallen, buiten het water, bewegingsloos zouden blijven. Het warme water zal hun bloedcirculatie ondersteunen en de ontspanning van spieren verbeteren. Daardoor wordt de mobiliteit van gewrichten in het water verbeterd, hetgeen het rekken van pezen en banden mogelijk maakt om de mobiliteit te vergroten.

Body weight reduction as a result of immersion
Gewichtsreductie bij verschillende niveau’s van onderdompeling

Wilt u meer weten over de grondbeginselen van hydrotherapie? Vraag om informatie over de hydrotherapie trainingen die wij aanbieden.

Het verschil tussen passieve en actieve hydrotherapie

In passieve hydrotherapie ligt het individu passief ondergedompeld in het water, terwijl hij een behandeling krijgt van een hydrotherapie apparaat zoals een massagebad, of van een toegewijde therapeut. Een therapeut kan het lichaam van het individu manipuleren om te werken aan specifieke spieren of gewrichten, bijvoorbeeld om het bewegingsbereik te vergroten.

Therapist performing relaxation exercises with patient
Therapeut voert ontspanningsoefeningen uit met patiënt
Passieve hydrotherapie, therapeut met
individu in water

Bij klassieke hydrotherapie gaat het meestal om individuen die stil liggen in een bad, genietend en ontspannend in het warme water. Dit noemen we passieve stationaire oefeningen en onderdompeling. Rond de jaren 1700 – 1800 introduceerden verschillende doktoren, die niet bang waren om te experimenteren, vernieuwende behandelingen die met betrekking tot onderdompeling. Deze behandelingen konden te maken hebben met het gebruik van medicinale kruiden, onderwater massage en onderwater manipulatie. Anderen, met name Sebastian Kneipp, introduceerden het concept van warm/koud behandelingen om de bloedcirculatie van het lichaam te beïnvloeden, hetgeen een positief effect had op het lichaam.

In het denken van de moderne hydrotherapie beschouwen wij deze behandelingen nog steeds als passief omdat het individu de behandeling ondergaat in plaats van hierin een actiever rol te spelen.

Bij  actieve hydrotherapie, in tegenstelling tot passieve, vervult het individu een actieve rol in zijn eigen revalidatie. Dit betekent dat hij zijn eigen oefeningen uitvoert, onder begeleiding van een therapeut. De therapeut kan aanwijzingen geven om verschillende soorten oefeningen uit te voeren, zoals:

  • Loopoefeningen
  • bewegen tegen de weerstand van een tegenstroom apparaat
  • bewegen op ongebalanceerde oppervlakken
  • lopen of rennen op een onderwaterloopband
  • bewegen tussen parallelbarren

Active hydrotherapy, individual on underwater treadmill in pool
Actieve hydrotherapie met individu op onderwaterloopband in zwembad

In feite is het aantal oefeningen en spelletjes dat kan worden uitgevoerd in een zwembad ongelimiteerd. Het meest belangrijke aspect van actieve hydrotherapie is dat het fun is en ontspannend. Dit heeft een zeer positief effect op de hersenen en de uitkomsten van het revalidatieprogramma.

Neem contact op met ons team om meer informatie te ontvangen of bezoek onze kennisbank

Heet u behoefte aan praktische training? Schrijf u in voor de hydrotherapie training die wij aanbieden.

Actieve hydrotherapie apparatuur

De juiste diepte, essentieel in actieve hydrotherapie

Wanneer zou u moeten kiezen voor een vaste of variabele diepte? Standaard betonnen of modulaire zwembaden hebben een vaste diepte en zijn geschikt voor het uitvoeren van actieve hydrotherapie. Tegelijkertijd is geen individu hetzelfde. Er is een grote variatie in lichaamslengte, diagnose en mogelijkheden voor beweging. Bijvoorbeeld voor het behandelen van kinderen is een andere diepte benodigd dan voor een basketbalspeler. Om deze reden is de beweegbare vloer uitgevonden als één van de belangrijkste soorten hydrotherapie apparatuur voor actiever hydrotherapie. De beweegbare vloer stelt de therapeut in staat om de diepte in te stellen afhankelijk van de behoeften van het individu, precies aangepast aan de beoogde oefeningen.

Movable floor with underwater treadmill
Beweegbare vloer met onderwaterloopband
In een zwembad met beweegbare vloer kan de therapeut gemakkelijk de diepte aanpassen aan de hand van zijn eigen behoeften en die van het individu. Verder stelt een beweegbare vloer de therapeut in staat om de belasting van de gewrichten en de ruggengraat geleidelijk op te voeren naarmate het individu voortgaat in zijn herstel. Om een optimale omgeving te creëren voor actieve hydrotherapie, kan men niet zonder deze belangrijke vorm van hydrotherapie apparatuur.

Bekijk onze beweegbare vloer

Een roestvast staal versus beton zwembad

Een zwembad is waarschijnlijk het belangrijkste hydrotherapie-apparaat. Ook is het een van de meest kostbare apparaten in termen van investering, onderhoud en energieverbruik. Daarom is het kiezen van het juiste zwembad voor de toepassing van hydrotherapie essentieel voor het succes van water gebaseerde revalidatie. Maar wat zijn de verschillen tussen zwembaden uit beton of uit roestvast staal? Voor meer informatie over de bouwkundige verschillen tussen beton versus roestvast staal, zie ons artikel “Waarom roestvast stalen zwembaden beter zijn dan beton”.

Zwembad van beton
Example of a concrete pool before fitting the movable floor
Voorbeeld van een betonnen zwembad
voor de installatie van een beweegbare vloer

Zwembaden worden meestal van beton gemaakt dat wordt afgewerkt met een waterdichte laag en tegels om het water binnen te houden. Moderne hydrotherapie zwembaden worden over het algemeen uitgerust met een beweegbare vloer om zo de diepte te kunnen aanpassen. Ook kunnen deze zwembaden worden uitgerust met observatieramen waarmee de therapeut goed zicht kan hebben op de verrichtingen die worden uitgevoerd.

Een meer moderne optie is om het betonnen zwembad uit te rusten met onderwater camera’s waarmee de therapeut volledig zicht heeft op de oefeningen en de beelden kan opslaan om de vooruitgang te registreren.

Veel van onze klanten kiezen voor een betonnen zwembad met een beweegbare vloer, omdat beton gemakkelijk is aan te passen in afmeting en vorm en wereldwijd beschikbaar is tegen betaalbare kosten. Een andere factor is dat veel locaties reeds beschikken over een zwembad uit beton, waar op een later moment een beweegbare vloer in kan worden aangebracht.

Modulair zwembad uit roestvast staal

Modular pool Al Jalilah Children's Hospital Dubai
Modulair zwembad bij Al Jalilah Children’s Hospital Dubai, uitgerust met onderwaterloopband, camera’s, verlichting en verschillende behandelstations

Als een alternatief voor zwembaden uit beton kiezen veel revalidatie-instellingen voor een meer flexibele en aanpasbare optie, namelijk een modulair zwembad. Een modulair zwembad is een voorbeeld van hydrotherapie apparatuur die kan worden geïnstalleerd in iedere beschikbare ruimte, waardoor deze ruimte wordt omgetoverd naar een hydrotherapie ruimte. Het modulaire ontwerp behelst verschillende panelen die aan elkaar kunnen worden verbonden om zo een zwembad te vormen. Alle prefab onderdelen komen op de site aan en binnen 10 dagen installatie kunt u over een volledig functionerend zwembad beschikken met uitstekende hygiënische eigenschappen. Net zoals bij een zwembad uit beton kan een modulair zwembad worden uitgerust met een beweegbare vloer, observatieramen, camera’s en onderwater loopbanden. In tegenstelling tot zwembaden uit beton echter kan een modulair zwembad ook worden gedemonteerd en elders opnieuw worden opgebouwd.

Onze klanten kiezen voornamelijk voor een modulair zwembad als zij beschikken over een bestaande locatie, maar geen betonnen zwembad kunnen bouwen. Een andere reden is dat een modulair bad relatief sneller te realiseren is op een site. De klant heeft tijdens de uitvoering een single point of contact, waarna het zwembad vrijwel onderhoudsvrij is waarmee de uptime van de faciliteit optimaal wordt gegarandeerd.

Bekijk ons modulaire zwembad

De unieke toegevoegde waarde van een onderwaterloopbad

De meest geavanceerde accessoire op de markt is momenteel de onderwaterloopband. De onderwaterloopband onderwaterloopband kan worden geïntegreerd in de bodem van een zwembad, of zelfs in een beweegbare vloer. Als de onderwaterloopband is geïntegreerd met de beweegbare vloer zorgt dit ervoor dat het individu stationaire loopoefeningen kan uitvoeren onder variabele zwaartekrachtomstandigheden. Dit opent een zeer wijde schakering aan behandelingsmogelijkheden voor de therapeut. Gecombineerd met een onderwatercamerasysteem voor het opnemen van de sessie, is de onderwaterloopband een van de breedst inzetbare voorbeelden van hydrotherapie apparatuur.

Underwater treadmill in modular pool
Onderwaterloopband in een modulair bad, Pok Hoi Hospital, Hong Kong

Bekijk onze onderwaterloopband

Zelf-aangedreven onderwaterloopband

In sommige omstandigheden is het investeren in een elektrische onderwaterloopband geen optie. In dit geval is het nog steeds prima mogelijk om stationaire loopoefeningen uit te voeren door gebruik te maken van de Pooltrack® Curve. De Pooltrack® Curve is een uniek stukje hydrotherapie apparatuur dat gebruikers in staat stelt om aan lopen gelijkende bewegingen te maken op een uitgekiende set onderwater rollers. Dit ondersteunt de ontwikkeling van spiercontrole en rompstabiliteit.

Pooltrack Curve in action under water
De EWAC Medical Pooltrack Curve zelf aangedreven onderwaterloopband

Bekijk onze Pooltrack® Curve

Onderwaterfiets, een home trainer in het water

Een ander, zeer breed inzetbaar stuk hydrotherapie-apparatuur is de onderwaterfiets. Deze onderwaterfiets werkt als een onderwater home trainer en gebruikt de unieke eigenschappen van water om aan snelsheidsafhankelijke weerstand te bieden. Als de waterdiepte kan worden gevarieerd door middel van een beweegbare vloer, kan de therapeut een breed scala aan behandelingsomstandigheden creëren om met de onderwaterfiets te oefenen.

Underwater bicycle in knee deep waterEWAC Medical onderwaterfiets in water op kniehoogte
EWAC Medical onderwaterfiets in water op kniehoogte

Bekijk onze onderwaterfiets

Obstakelparcours, voor veilig trainen van het evenwicht

Met het onderwater obstakelparcours kan een zeer uitdagend onderwater obstakelcircuit worden gecreëerd en kunnen mensen worden getraind in hun pro-actieve en reactieve evenwicht. Het obstakelparcours bestaat uit verschillende onderdelen, van een evenwichtsbalk tot onderwaterhordes, een wiebelbord en een reikpaal, waarmee verschillende scenario’s kunnen worden geïmiteerd uit het dagelijks leven.

Therapist with individual in pool with obstacle course
Therapeut met individu op obstakelparcours

Bekijk ons obstakelparcours

Passieve hydrotherapie apparatuur

Het vlinderbad. Een vlindervormig bad voor passieve stationaire oefeningen

Het vlinderbad is een speciaal vormgegeven bad dat is ontworpen voor passieve hydrotherapie. De vlindervorm van dit bad geeft de gebruiker om tot volledige bewegingsuitlag in de ledematen te komen, terwijl de therapeut tegelijkertijd gemakkelijk de belangrijke spieren van alle kanten kan bereiken, bijvoorbeeld bij flexie en extensie van de armen of het toepassen van onderwatermassage.

Vlinderbad uitegerust met aquacontrol waterbehandelingssysteem
Vlinderbad uitegerust met aquacontrol waterbehandelingssysteem

Apparatuur voor actieve hydrotherapie biedt doorgaans meer bewegingsvrijheid dan apparatuur voor passieve hydrotherapie. In plaats van dat een therapeut de handelingen op de patient/client uitvoert, voeren zij hun bewegingen zelf uit. Voor actieve hydrotherapie adviseren wij onze klanten om te kiezen voor grotere hydrotherapie-apparatuur zoals een beweegbare bodem in een betonnen zwembad of een modulair zwembad.

Bekijk ons vlinderbad

Kleinere baden en zwembaden voor passieve hydrotherapie

Voor passieve hydrotherapie zijn kleinere baden en zwembaden nodig. Omdat het individu stationair is, bestaat er minder noodzaak om een grote bewegingsruimte te bieden. Sommige passieve hydrotherapie baden zijn vergelijkbaar in afmeting en vorm met een normaal bad, zoals men thuis kan hebben. Deze baden kunnen worden uitgerust met veel verschillende functies voor het stimuleren van de doorbloeding van het lichaam, zoals:

  • Onderwater massage (toegediend door het individu of de therapeut)
  • Onderwater stromen (whirl effecten)
  • Bellen en trillingen
  • Elektrogalvanische stromen door het water

Vier cellen bad voor passieve hydrotherapie
Vier cellen bad voor passieve hydrotherapie

Bekijk onze wellnessbaden

Veiligheid en waterhygiëne bij hydrotherapie

Vanwege de speciale toepassing van hydrotherapie, dient er zorgvuldig opgelet te worden bij het selecteren van de juiste apparatuur. In de meeste ziekenhuizen en revalidatiecentra is er beperkte ervaring in het werken met water of therapiebaden. Omdat de baden worden gebruikt door personen die vatbaar zijn voor infectie, moet speciale aandacht worden besteed aan de waterhygiëne. Tenzij het water na elke sessie wordt vervangen, dient een therapiebad een waterzuiveringsinstallatie te hebben met ten minste de volgende basisfuncties:
• desinfectie met een desinfectiemiddel zoals chloor of bromide
• filtratie, om vaste verontreinigingen uit het water te halen
• circulatie
• verwarming, om de juiste temperatuur voor hydrotherapie te behouden

Waterbehandeling voor een zwembad
Waterbehandeling voor een zwembad

Bekijk onze waterbehandelingssystemen

Toegankelijkheid van het bad verbeteren door middel van (hijs-)hulpmiddelen

Bij het ontwerpen van een ruimte voor hydrotherapie dient men rekening te houden met de patiëntenstroom, via kleedruimte met douches en toiletten, naar de badruimte, het bad in en uit en weer terug naar de kleedruimte. Het zwembadgedeelte heeft speciale voorzieningen nodig, zoals hijsapparatuur en trappen, zodat patiënten het zwembad gemakkelijk kunnen betreden en verlaten.

Hijsstoel aan patiëntenlift
Hijsstoel aan patiëntenlift

Bekijk onze transfer hulpmiddelen

Vergroot de mogelijkheden, voeg een beweegbare bodem toe aan uw zwembad

Voordat u echter een hydrotherapieruimte ontwerpt, dient u rekening te houden met de variabiliteit van de personen die gebruik zullen maken van hydrotherapie. Voor actieve en passieve hydrotherapie zijn verschillende uitrustingen nodig, en vooral bij actieve hydrotherapie is het belangrijk om de mogelijkheid van een beweegbare vloer serieus te overwegen om het aantal mogelijke oefeningen en het aantal personen dat in het zwembad kan worden behandeld, flink te vergroten.

EWAC Medical kan in de ondersteuning een zeer actieve rol spelen bij het ontwerpen van de hydrotherapie-ruimte in elke toepassing, op basis van de wensen van de klant.

Nu aanvragen

Bewegingssensoren waardevol voor loopanalyse bij hydrotherapie

Bewegingssensoren worden vaak toegepast bij loopanalyse om de loopsymmetrie en het herstel na letsel te beoordelen. In een nieuwe studie hebben onderzoekers vastgesteld dat …

Hydrotherapie heeft positief effect op geestelijke gezondheid en autonomie bij ouderen

Ouderen, met name diabetici, lijden aan sterkere oxidatieve schade aan de hersenen dan gezonde, volwassen mensen. Dit kan een negatieve invloed hebben op hun …

Medica 2022, 14 – 17 November

Medica is wereldwijd bekend en is sinds 1947 de grootste beurs op medisch gebied. De beurs wordt gehouden in de Messe Düsseldorf, Duitsland van …

Deep Water Running verbetert Cardio-Respiratoire conditie

Uit een nieuw systematisch onderzoek is gebleken dat Deep Water Running de cardio-respiratoire conditie, lichamelijke functie en  levenskwaliteit verbetert. De hydrotherapeutische omgeving kan voordelen …

Hydrotherapie bevordert mentale gezondheid

Uit een overzichtsstudie is gebleken dat watergebonden lichaamsbeweging een positieve invloed heeft op de geestelijke gezondheid. Factoren zoals depressie, angst, stemming, gevoel van eigenwaarde …

Hydrotherapie verbetert cardiovasculaire variabelen

Een nieuwe studie bij een groep ouderen, die werden blootgesteld aan programma's voor lichaamsbeweging in het water, heeft een significante verbetering aangetoond van hun …

Hydrotherapie veilig en heilzaam voor patiënten met coronaire hartziekte

In een nieuw onderzoek naar de hartslagvariabiliteit bij patiënten met coronaire hartziekte werden twee oefenmodaliteiten getest. De ene groep deed oefeningen op het land, …

Carrie Lam opent nieuw Haven of Hope Ziekenhuis in Hong Kong

Carrie Lam, Chief executive van Hong Kong, heeft voorgezeten bij de openingsceremonie van het Haven of Hope Ziekenhuis in Hong Kong op Juni 15, …

IATF publiceert niew statement over Long COVID (post COVID) behandeling

Op 14 maart 2022 heeft IATF haar nieuwe en bijgewerkte statement uitgebracht inzake de toepassing van hydrotherapie in de behandeling van lange termijn post-CoVid …